Hannes Smárason: "Krónan er vandamál"

Eins og sönnum "fjölmiðlafíkli" sæmir skundaði ég í næstu bókabúð í dag og fjárfesti í nýjasta blaðinu á markaðnum, Króníkunni.   Líst afar vel á þetta blað og er alvarlega að hugsa um að gerast áskrifandi til að styrkja stoðum undir þetta frábæra framtak þeirra sem að blaðinu standa. 

Í fyrsta tölublaðinu er m.a. viðtal við Hannes Smárason, forstjóra FL Group, og vöktu ummæli hans um krónuna og stöðu hennar athygli mína.  Um krónuna er haft eftir Hannesi í Króníkunni:

"Íslenska krónan er orðin verulegt vandamál, segir Hannes Smárason, forstjóri FL Group í samtali við krónikuna. "Það er ástæðan fyrir því að mörg íslensk fyrirtæki eru að skoða að nota evru, færa bókhald og skrá hlutafé í evrum.  Það er reyndar ekki spurning um hvort þau geri þetta heldur hvenær að mínu viti.  Ef við viljum reyna að laða að erlenda fjárfesta til landsins, hvort sem er til að fjárfesta í hlutabréfum eða til að byggja upp einhverja starfsemi á Íslandi, þá held ég að menn horfi alltaf til  sveiflunnar á gengi krónunnar.  Það gerir menn óöruggari og það er ástæðan fyrir því að mörg fyrirtæki eru að skoða að taka upp evruna, þ.e. skoða að skrá hlutabréf sín í evrum; stíga einhver skref til að ná að laða að erlent fjármagn."

Hannes heldur áfram:  " Ef við förum ellefu eða tólf ár aftur í tímann, til ársins 1995, og skoðum verðmæti allra skráðra félaga í Kauphöllinni,og berum saman við verðmætin í dag, þá sjáum við að það hefur orðið gríðarlega mikil verðmætaaukning."........."Eitt af markmiðum okkar hlýtur að vera að halda áfram að auka verðmætin í fyrirtækjum í landinu," ítrekar hann.  " Til að það takist þurfum við erlent fjármang.  VIð gátum þetta sjálf fram til þessa," segir hann og bendir á ártalið 2007, "en til þess að við komumst í næstu deild þurfum við að fá erlenda fjárfesta inn í hlutabréfin.  Annað hvort tekst okkur þetta eða fyrirtækin fara bara utan; þess vegna þurfum við að leysa gjaldeyrismálin.  Ég held að það sé mjög stórt mál."

Já, svo mörg voru þau orð Hannesar Smárasonar.  Æ fleiri leggjast á sveif með því sjónarmiði að krónan sé að verða meiri og meiri hindrun fyrir íslenskt efnahagslíf.  Nú er bara spurning hvenær ríkisstjórnin átti sig á þessu.  Venjan er að viðskiptalífið bregðist fyrr við en stjórnmálamennirnir og sú mun raunin verða í þessum málum sem og öðrum.

Athugasemdir

[Guðmundur Jónas Kristjánsson, 15.2.2007 kl. 21:39]

En hvað þá með SAS-flugfélagið?  Nú starfar það á þreim tiltölulega litlum
myntsvæðum, Danmörk, Svíþjóð og Noregi. Ekki kvartar það undan krónunum
þar!

Krónan er ekki vandamálið ef HAGSTJÓRN er í lagi.  Mikil spenna hefur ríkt
í íslenzka hagkerfinu, mikill hagvöxtur og eftirspurn eftir vinnuafli  enda
stærsta ríkisframkvæmd Íslandssögurnar í hámarki.  Á slíkum tímum hlýtur
ýmislegt að fara úrskeiðis, og værum við með FAST gengi (evru) undir
slíkum kringumstæðum myndi veruleg kreppa vera framundan. En það er
einmitt vegna fljótandi gengis íslensku krónunar sem við eigum von á
frekar mjúkri lendingu úr þessu mikla þennslutímabili. Þökk sé íslenskri
krónu og sjálfstæðum gjaldmiðli sem einungis tekur mið af ÍSLENSKUM
aðstæðum og raunveruleika.

  Svo er annað hitt að tómt mál er að tala um evru án aðildar að 
Evrópusambandinu.  Klárlega eru íslenzkir hagsmunir í heildina tekið
betur borgið utan ESB en innan, auk þess sem slíkt aðildarferli tekur
fjölda ára.  Hins vegar er ekkert að því að fyrirtæki sem að stórum hluta
er með tekjur sínar í erlendri mynt skrái hlutabréf sín og bókhald í
þeirri mynt. Það er leyfilegt í dag í hinu frjálsa íslenska hagkerfi.

[Haraldur Haraldsson, 15.2.2007 kl. 22:31]

Algjörlega sammála siðasta atuhgasemdarmanni!!!!Halli Gamli

[Sigfús Þ. Sigmundsson, 15.2.2007 kl. 23:58]

Ég er sammála því að ekki þýði að taka up Evru án þess að ganga í Evrópusambandið.  Mín skoðun er hins vegar sú að við eigum að fara í aðildarviðræður og ná fram eins góðum samningi og hægt er og bera þann samning svo undir þjóðina.   Það verður þá þjóðin sjálf sem ákveður hvort við förum inn eða ekki.  

Það eru kostir og gallar við aðild og þá þarf að kynna vel fyrir þjóðinni áður en slík atkvæðagreiðsla fer fram. 

[Haukur Nikulásson, 16.2.2007 kl. 07:20]

Hannes talar út frá eigin hagsmunum, en það gera jú víst flestir.

Við sem erum orðnir svo gamlir að við munum hversu aumingjaleg krónan var fyrir 1995 sjáum ekki tilganginn í að leggja hana niður loksins þegar hún er farin að standa í lappirnar af einhverju viti. Ég fæ stundum á tilfinninguna að menn séu of fljótir að gleyma.

Þeir sem vilja aðild að ESB eru fyrst og fremst að hugsa um efnahagslegan ávinning en þeir sem eru á móti eru hræddir við sjálfstæðisafsalið sem í því felst. Ég tilheyri hinum síðarnefndu og geri samt mér grein fyrir því að hvort sem Ísland verður utan eða innan ESB verður það á endanum kosning um tilfinningar en ekki rök.

[Sigfús Þ. Sigmundsson, 16.2.2007 kl. 07:44]

Ég er nú ágætlega lesinn um ástand krónunnar fyrr og síðar.   Einmitt þess vegna finnst mér ástæða til að hugsa þessi mál alvarlega.  Það gengur kannski ágætlega núna en hvað svo? Munum við t.d. upplifa gengisfellingar í framtíðinni?

Ég heyri til beggja hópa sem þú nefnir Haukur.  Ég hef áhyggjur af sjálfstæðisafsali og einnig um að við missum yfirráðin yfir fiskimiðunum.    Það er engin eilíf hamingja að ganga í ESB.  Ekki bara kostir.  Hins vegar þurfum við bara að setjast niður og velta fyrir okkur kostum og göllum á yfirvegaðan hátt og taka svo afstöðu.  

Persónulega treysti ég íslensku þjóðinni til þess að kjósa um þetta.  Er ekki eins mikill efasemdarmaður um dómgreind þjóðar eins og sumir eru (við höfum ekki enn fengið að kjósa um fjölmiðlafrumvarpið þrátt fyrir rétt okkar til þess samkvæmt stjórnarskrá vegna vantraust sumra á dómgreind okkar). 

En allt hefur sinn tíma og Íslendingar eru íhaldssöm þjóð sem anar ekki að neinu.  

[Gunnar Ásgeir Gunnarsson, 16.2.2007 kl. 09:34]

Ég held að við getum notað Evruna okkar í millum eða tengt okkur við hana án þess að ganga bandalagið. Ég held að hver einasti dagur sem líður án þess að við göngum inn minnki líkurnar á inngöngu. Það sem er að eyðileggja bandalagið er þessi endalausa reglugerðaframleiðsla af fólki með óljóst umboð til þess. Bandalagið mun  eyðileggja sjálft sig innanfrá

[Sigfús Þ. Sigmundsson, 16.2.2007 kl. 09:41]

Sjálfur er ég á móti pólitískri dýpkun sambandsins.  Finnst menn vilja ganga of langt í þeim efnum.   En er mjög hrifinn af fjórfrelsinu og held að það sé afar mikilvægt að Ísland sé aðili að því þ.e. fjórfrelsinu.  Við fáum það með EES og því kannski bráðliggur ekki á þessu en við þurfum að vera undirbúin því að t.d. Noregur gangi inn í ESB eða að EES samningnum verði einfaldlega rift og ESB fari fram á annarsskonar samning eða vilji yfir höfuð ekki framlengja þann samning.

[Gunnar Ásgeir Gunnarsson, 16.2.2007 kl. 09:44]

Ps. þetta eru snilldarpislar hjá þér.  Hver öðrum skemmtilegri.

[Sigfús Þ. Sigmundsson, 16.2.2007 kl. 09:49]

Takk fyrir það.  Ég er mikill grúskari og stjórnmál eru jú mitt aðal áhugamál enda tók ég grunngráðu í því fagi og er nú í mastersnámi.  Pára þetta niður mér til skemmtunar og vonandi ekki öðrum til ama.

[Gunnar Ásgeir Gunnarsson, 16.2.2007 kl. 09:56]

Ísland er fyrst og fremst auðlindasamfélag líkt og Noregur en Evrópubandalagið er iðnaðarsamfélag sem nauðsynlega þarfnast þeirra auðlinda sem við búum yfir þannig að öll okkar samningsrað er sterk og held að hún verð það um fyrirsjánlega framtíð

[Haukur Nikulásson, 16.2.2007 kl. 11:48]

Mér finnst það skemmtilegt þegar menn geta rökrætt án upphrópana. Ef aðild eða ekki aðild að ESB væri einfalt mál væri bara búið að afgreiða það.

Ég fékk sendan pistil frá Þorvaldi Gylfasyni (sem vill ganga í ESB) um hans rök fyrir aðild og þótti bæði athyglisverð og fróðleg lesning. Í þeim pistli kom fram vantraust hans á það að íslendingar geti upp á eigin spýtur lækkað matvælaverð með því að fella niður verndar- og ofurtolla, til þess þurfi aðild að ESB. Þessu er ég ósammála. Við þurfum ekki aðild að ESB til að lagfæra mörg umkvörtunarefni sem notuð eru núna sem rök fyrir því að ganga í ESB.

Ég hef reynt að kynna mér hvers vegna Sviss er ekki aðili að ESB. Þeir virðast hafa vel nothæfan tvíhliða samning við ESB sem mér finnst að gæti líka hentað okkur og norðmönnum þegar fram í sækir. Mér hugnast einhvern veginn ekki að verða nýlenda stór-Evrópu frekar en dana á sínum tíma. Sé einhvern veginn ekki muninn á þessu. Mér finnst ég skynja nú þegar tilburði í þá átt að ESB muni kúga íslendinga til inngöngu með viðskiptahótunum og þær eru mér lítt að skapi.

Það er hins vegar sjálfsagt og eðlilegt að ræða málin áfram og hugsanlega með tíð og tíma komumst við að einhverri niðurstöðu... eða ekki. 

[Guðmundur Jónas Kristjánsson, 16.2.2007 kl. 11:56]

Varðandi sjávarútvegsþáttinn og Evrópusambandið. Eitt mikilvægt atrið sem mér
finnst Evrópusambandssinnar hafa aldrei getað svarað.

 Í dag er sjávarútvegur undanþegin EES. Við inngöngu í ESB yrðum við að lúta
sameiginlegri sjávarútvegsstefnu ESB. Og ekki bara það og sem mér finnst
ESB-sinnar aldrei vilja ræða um.  Með aðild að ESB geta allir innan ESB eignast
hlutabréf og þar með meirihluta í íslenskum útgerðarfélögum, og þannig
komist yfir hinn dýrmæta fiskveiðikvóta á Íslandsmiðum.  Þannig gæti t.d
spönsk útgerð eignast meirihluta í  einhverri íslenskri togaraútgerð og þar
með kvóta þeirrar útgerðar. Látið síðan togarana veiða kvótann án viðkomu
í íslenskum  höfnum, þannig að virðisaukinn myndi hverfa úr landi. Þetta
hefur verið kallað kvótahopp og sem hefur nánast rústað breskum
sjávarútvegi.  - Það er til lítils að hafa kannski einhver ,,formleg yfirráð"
yfir hluta fiskimiðanna ef KVÓTINN sjálfur gæti horfið úr landi með tíð og
tíma. Mér finnst ESB-sinnar þurfa t.d að svara fyrir þetta, hvernig þeir ætla
að koma í veg fyrir að útlendingar innan ESB komist yfir okkkar dýrmætu
fiskimið hvað þetta varðar. Skv ESB-rétti er bannað að mismuna þegnum
ESB að fjárfesta í hvaða atvinnugrein sem er.

[Gunnar Ásgeir Gunnarsson, 16.2.2007 kl. 15:07]

Haukur Nefnir Landbúnaðar umræðuna og ofurtollana sem rök Evrópusinnana Ég reyndi að flytja út svínakjöt 2003 því þá fékkst hærra bændaverð í Danmörku en hér. En þá þurfti kaupandinn í Danmörku greiða 475% innflutningstoll Landbúnaðarvörur framleiddar hér eru  í Kringum 44% dýrari hér en önnur matvæli ótolluð voru 58% dýrari.  Fyrir 3 árum var breytt kerfinu með grænmeti, farið að niðurgreiða innlenda framleiðslu og allir tollar feldir niður En spyr hvar er allt ódýra grænmetið

[Sigfús Þ. Sigmundsson, 16.2.2007 kl. 15:49]

Þakka ákaflega góðar og málefnalegar umræður hér.  Gaman að lesa og ég tek undir það að innganga í ESB er ekkert einfalt mál.  Það eru kostir og gallar við að ganga þarna inn.

Haukur segir:

"Ég hef reynt að kynna mér hvers vegna Sviss er ekki aðili að ESB. Þeir virðast hafa vel nothæfan tvíhliða samning við ESB sem mér finnst að gæti líka hentað okkur og norðmönnum þegar fram í sækir. "

Er ekki meginástæða þess að Sviss gangi ekki inn sú að þeir vilja hafa fjármálamarkaðinn þannig að bankaleynd ríki o.sfrv.  Helsta lifibrauð svissara er að fiska á gráu svæði í að ávaxta fé sem ekki má vita hverjir eiga.  Hætt við að ESB færi að skipta sér af því myndi ég halda.

Varðandi fiskveiðistefnu ESB vísa ég á Úlfar vin minn Hauksson stundakennara við HÍ sem hefur skrifað mastersritgerð um þessi mál og ótal margar greinar. 

[Sigfús Þ. Sigmundsson, 16.2.2007 kl. 15:52]

P.S. varðandi fullveldið og hræðslu á afsali á því við inngöngu, þá tek ég undir að við þurfum að hugsa vel um þau mál sérstaklega ef þróunin í sambandinu verður sú að dýpka samstarfið pólitískt þannig að sambandið verði meir og meir í átt við Bandaríki Norður Ameríku í fúnktíon.