Afnám ríkiseinokunnar á léttu áfengi

Það eru stórtíðindi ef rétt er að núverandi meirihluti á Alþingi ætlar að leyfa þinginu að kjósa um afnám ríkiseinokunnar á sölu léttvíns og bjórs.  Mörg frumvörp hafa komið fram um þetta mál á undanförnum árum en þau hafa öll verið svæfð í nefnd og þannig komið í veg fyrir að Alþingi fái að kjósa um málið.  Þetta er viðkvæmt mál og ríkisstjórnarflokkarnir hafa ekki treyst sér til að hleypa því í atkvæðagreiðslu á þeim tólf árum sem þeir hafa verið við völd vegna þess að báðir eru þeir klofnir í því.   Það er þó með ólíkindum að ekki hefur mátt kjósa um málið á undanförnum þingum og hefði maður haldið að framkvæmdarstjórnmálamenn myndu þora að taka afstöðu til þessa eina máls, en svo er nú ekki.

Margar skoðanakannanir hafa verið gerðar í gegnum tíðina um afstöðu kjósenda í þessu máli og hefur komið í ljós að þeir vilja breytingu.  Almenningur vill leyfa léttvín og bjór í verslanir og afnema þar með einokun ríkisins á sölu þessarar vöru.  Ef að Alþingi treystir sér ekki til þess að taka afstöðu í málinu legg ég til að haldin verði þjóðaratkvæðagreiðsla um það.  Fordæmin eru fyrir hendi þar sem tvær af "öllum" þeim fimm þjóðaratkvæðagreiðslum sem haldnar hafa verið hér á landi hafa verið um brennivínnið.  Já, það hafa aðeins verið haldnar fimm þjóðaratkævðagreiðslur á landinu og tvær þeirra hafa snúist um áfengi.  Síðasta þjóðaratkævðagreiðslan þar sem þjóðinni var treyst til að taka afstöðu til einstaka máls fór fram árið 1944 þegar íslenska þjóðin samþykkti með yfirgnæfandi meirihluta (nítíu og eitthvað prósent) að Ísland skyldi verða lýðveldi.

Hér er sögulegt yfirlit yfir þjóðaratkvæðagreiðslur á Fróni:

1908  Aðflutningsbann á áfengi samþykkt í þjóðaratkvæðagreiðslu
1916  Atkvæðagreiðsla um hvort taka ætti upp þegnskylduvinnu á Íslandi.  Sú tillaga var felld og eftirminnilegt tæki í baráttunni gegn þessu var eftirfarandi vísa:

Ó hve margur yrði sæll
Og elska myndi landið heitt
Mætti hann vera í mánuð þræll
og moka skít fyrir ekki neitt.

1933  Ákveðið í þjóðaratkvæðagreiðslu að afnema aðflutningbann á áfengi.
1918  Þjóðaratkvæðagreiðsla um staðfestingu á fullveldi Íslands
1944  Þjóðaratkvæðagreiðsla um að Ísland skyldi verða lýðveldi.

Af hverju hafa íslensk stjórnvöld ekki treyst þjóðinni fyrir fleiri málum?  Af hverju eru mun færri þjóðaratkvæðagreiðslur hér á landi en í öðrum vestrænum ríkjum?  Af hverju mátti þjóðin til dæmis ekki kjósa um fjölmiðlafrumvarpið?  Var henni ekki treystandi til þess?

Auðvitað ætti meirihlutinn á Alþingi að leyfa löggjafarsamkundunni að taka afstöðu til afnáms einokunnar á áfengissölu.  En ef Alþingi treystir sér ekki til að taka afstöðu í þessu máli þá er rökrétt að leyfa þjóðinni að ákveða þetta.  Fordæmin eru svo sannarlega fyrir hendi þó þau séu að verða aldargömul......

Allsherjarnefnd afgreiddi frumvarp um afnám einkasölu ríkisins á léttvíni

Athugasemdir

[Hreinn Hreinsson, 16.3.2007 kl. 11:34]

Umræðan um eþtta er svo viðkvæm því um leið og einhver opnar fyrir umræðu um tilslakanir í áfengismálum er hann um leið sakaður um að hvetja til barnadrykkju ofbeldis og örkumls vegna áfengisneyslu. Það er aldrei hægt að rökræða þetta með vitrænum hætti. Það er talað um þetta sem svart/hvítt annaðhvort/eða mál sem það í eðli sínu ekki er.

Víða eru áfengisverslanir inni í verslunarkjörnum eða við hlið stórverslana og útá landi nánast inn í verslnum. Skrefið að færa léttvín og bjór bara inn í búðirnar er því í sjálfu sér ekki svo stórt.

Enn betra við þetta frumvarp er sú augljósa afleiðing að opnaðar verða sérverslanir með eðalvín og alls konar skemmtilegir sprotar munu verða til innan stórverslana.

 Gaman að þessu en það að frumvarpið er afgreitt úr nefnd er örugglega hefnd Sjálfstæðisflokksins vegna auðlindamálsinsins - All deals are off...

[Sigfús Þ. Sigmundsson, 16.3.2007 kl. 11:52]

Athyglisverð kenning þetta með að um hefnd Sjálfstæðisflokksins sé að ræða vegna auðlindamálana.

Ef af atkvæðagreiðslu um þetta mál verður að veruleika (sem ég á enn eftir að sjá að gerist) verður ákaflega fróðlegt að sjá hverjir greiða með og hverjir á móti.  Held að þetta sé einn besti mælikvarðinn á stjórnlyndi vs. frjállyndi í stjórnmálum.  Ég mun fylgjast grannt með hverjir verða með og hverjir á móti.  Mun ekki styðja þá í pólitík sem greiða atkvæði gegn þessu máli......