Kárahnjúkavirkjunin séð með augum bresks fréttamanns

Ég hvet alla til þess að lesa grein Richard Hollingham á vefsíðu BBC um framkvæmdirnar við Kárahnjúka.  Það er alltaf forvitnilegt að lesa slíka umfjöllun frá utanaðkomandi aðila og í þessari grein fjallar Hollingham um málið frá a.m.k. tveimur sjónarhornum en ekki einu eins og oft vill verða. 

Greinina má nálgast hér:

http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/crossing_continents/6453703.stm#map

Hollingham lýkur greininni með eftirfarandi orðum:

"So which is worth more - green energy or unproductive wilderness?
With three new projects in the pipeline, Icelandic voters will need to decide whether embracing heavy industry is worth the sacrifice. "

Það má jafnvel segja að Hollingham sé í greininni að taka afstöðu með virkjuarframkvæmdunum þó svo hann skýri sjónarmið beggja hópa vel. Það er þó erfitt að ráða í það hver afstaða hans er.  En eins og hann segir þá verður framhaldið í höndum íslenskra kjósenda í vor.....

Fjallað um umhverfis- og stóriðjumál Íslands í BBC og Independent

Athugasemdir

[Þarfagreinir, 21.3.2007 kl. 12:36]

Eitt sem slær mig dálítið þarna - en það er að þarna kemur fram hinn algengi misskilningur að tilgangur ævintýrisins sé að hagnast á sölu orkunnar sjálfrar. Þarna er til dæmis vitnað í Sigurð Arnalds þar sem hann segir:

"The sole purpose of all of this is to sell electrical power to foreign industries. If you look at it globally, this is clean energy."

Staðreyndin er hins vegar sú að orkan er seld á það lágu verði að almenningur þarf að niðurgreiða hana. Því væri nærri lagi að segja að 'tilgangur þessa alls' sé að laða að stóriðju með hráódýrri orku til þess að fyrst og fremst reyna að reisa við dauflegar byggðir í hornum landsins. Hin efnahagslega hlið þessa alls hefur mér ávallt þótt hæpin.

[Sigfús Þ. Sigmundsson, 21.3.2007 kl. 12:39]

Já, þetta er góður punktur Þarfagreinir.  Raforkuverðið er í raun niðurgreiðsla af hálfu ríkisins.....

[Gísli (IP-tala skráð) 21.3.2007 kl. 13:11]

Staðreyndin... Þetta kallast óskhyggja ekki staðreynd. Við niðurgreiðum ýmislegt en ekki orkuframleiðslu til stóriðju, fáranleg staðhæfing. 

[Sigfús Þ. Sigmundsson, 21.3.2007 kl. 13:19]

Væri hægt að fá betri rökstuðning við þessu Gísli (eða heitirðu kannski eitthvað annað?).   Af hverju má t.d. ekki gefa upp raforkuverðið í Kárahnjúkadæminu?

[Þórður Eyþórsson (IP-tala skráð) 21.3.2007 kl. 14:49]

Sigfús það er ekki talinn góður viðskiptaháttur að láta alla vita hvað er greitt fyrir raforkuna. Hvað gerist þegar ein kemst að því að annar er að borga minna heldur en hann þarf að greiða. Svo þegar næsti maður kemur að samningaborði þá hefur hann allar upplýsingar og með því mun betri samningarstöðu.

 Ég til dæmis þætti æðislegt að vita hvað allir starfsmenn væru með í laun áður en ég sest niður til að semja um launinn mín. Það er eins og hafa auka spil á hendi í póker.

 Því finnst mér sjálfsagt að þeir auglýsi ekki hvað þeir rukka fyrir raforkuna. Það væru hreinlega hræðilegir viðskiptahættir. 

[Sigfús Þ. Sigmundsson, 21.3.2007 kl. 15:17]

Nú er það svo að Landsvirkun er ekki einkafyrirtæki sem starfar á frjálsum markaði.  Fyrirtækið er í eigu skattborgarana og því gilda um það aðrar reglur og önnur sjónarmið en einkafyrirtækja.  Kárahnjúkavirkjun er stærsta einstaka framkvæmd Íslandssögunnar og í hana hefur verið settar gríðarlegar fjárhæðir úr sjóðum okkar landsmanna.   Almenningur hefur engar forendur til að meta ágæti þess að farið var í þessar framkvæmdir nema fá að vita hvert verðið á raforku er.  Það er því nauðsynlegt að það komi fram.

Eitt atriði í þessu efni varðar EES samninginn en heimildir til ríkisstyrkja eru mjög takmarkaðar samkvæmt honum.  Helstu undanþágur á þessu eru ríkisstyrkir fyrir landsbyggðina.  Ríkið styrkti Alcoa fyrir fjárfestingarkostnaði álversins en samkvæmt EES má það.  Það má hinsvegar ekki styrkja slíka starfsemi til frambúðar, þ.e. það má ekki vera um rekstrarstyrki að ræða.  Niðurgreiðsla á rafmagni til langs tíma myndi túlkast sem slíkur styrkur.  Það er kannski þess vegna sem ríkisstjórnin vill ekki gefa upp verðið á rafmagninu.  Hún vill e.t.v. ekki að það opinberist að verðið sé það lágt að ekki væri hjá því komist að líta á það sem hreinan og beinan ríkisstyrk.... 

[Þarfagreinir, 21.3.2007 kl. 15:51]

Jóhann Rúnar Björgvinsson ritaði nýverið mjög sannfærandi grein þar sem hann rökstyður að niðurgreiðsla eigi sér stað. Hana má sjá hér:

http://johannrunar.is/nyrrigreinar/pdf/StoridjuskatturLandsvirkjunar.pdf